مسیر جامعه آرمانی
پیاده‌روی اربعین و تجلی عنصر اخوت دینی، همبستگی اجتماعی و تحقق جامعه تعاونی و ایمانی
مراسم پیاده‌روی اربعین از ابعاد گوناگون قابلیت بررسی و تامل دارد. یکی از موضوعاتی که می‌توان درباره این مراسم مطرح کرد، نظام حمایت اجتماعی خاصی است که بدون حمایت دولت‌ها می‌تواند در مدت کوتاهی بیش از 22 میلیون زائر را از نقاط مختلف دنیا تحت پوشش بگیرد.
مراسم پیاده‌روی اربعین از ابعاد گوناگون قابلیت بررسی و تامل دارد. یکی از موضوعاتی که می‌توان درباره این مراسم مطرح کرد، نظام حمایت اجتماعی خاصی است که بدون حمایت دولت‌ها می‌تواند در مدت کوتاهی بیش از ۲۲ میلیون زائر را از نقاط مختلف دنیا تحت پوشش بگیرد. این نظام حمایت اجتماعی خاص که در مقاله پیش رو «نظام تکافل اجتماعی» می‌نامیم، قابلیت این را دارد که تبدیل به نمونه‌ای شود که در صورت گسترش، فقر مطلق بخش مهمی از طبقات فرودست را بدون دخالت دولت‌ها بلکه تنها با نظام حمایت اجتماعی از بین ببرد. این نمونه بارزی از اصل مواسات است که از اصول اخلاق اجتماعی اسلام است.
تکافل اجتماعی به معنای شناسایی نوع و میزان نیازها و مشکلات یکدیگر برای یاری چندجانبه میان افراد در جامعه مدنی است، به طوری که بخش قابل توجهی از نیازهای افراد تأمین شود. این همیاری مدنی در بستر نهادهای فعال در حوزه تکافل (مثل خانواده، همسایه، خویشاوندان، عشیره، دوستان و برادران دینی) به مثابه کمربندهای حمایتی- تأمینی پیشادولتی انجام می‌شود. کلان‌ترین لایه پیشادولتی این نظریه، نهاد اخوت و برادری عام دینی است. تکافل اجتماعی بستری بسیار مناسب برای حل معضلات مختلف اجتماعی، از جمله فقر است.
* ۱- نهاد «اخوت و برادری»
انسان‌ها به واسطه اعتقادات و جهان‌بینی‌های خود اشتراکات و افتراقاتی می‌یابند. اشتراک در انسان بودن، کمترین میزان این اشتراک است. هر کس به واسطه انسان بودن نسبت به همنوعان خود حقوق و تکالیفی دارد. در مرتبه‌ای بالاتر می‌توان از اشتراک موحدان در ایمان به خدای یگانه نام برد. با این ملاک تمام خداپرستان و موحدان عالم از جمله اهل کتاب مشمول حقوق و تکالیفی مهم می‌شوند. در مرتبه‌ای بالاتر اعتقاد به نبوت پیامبر خاتم صلی‌الله‌علیه‌وآله باعث ایجاد رابطه ایمانی اخوت و برادری دینی میان تمام مسلمین می‌شود. اعتقاد به امامت ائمه معصومین علیه‌السلام موجب حقوق و تکالیف بیشتری در ارتباط شیعیان با یکدیگر می‌شود. تجلی‌گاه بارز این روابط را می‌توان در نهادهایی چون مسجد و هیات مشاهده کرد. در اینجا شرط لازم صدق عنوان برادری تولد از یک مادر نیست، تنها شرط برادری، ایمان است. لذا در قرآن کریم بیان شده است رابطه میان مومنان چیزی جز رابطه برادری نمی‌تواند باشد (الحجرات: ۱۰)؛ برادرانی که در قبال فقر یکدیگر احساس مسؤولیت میکنند.
۱-۱- همنوعان
حضرت علی علیه‌السلام در عهدنامه مالک اشتر مردم را به ۲ گروه تقسیم میکنند: «مردم بر ۲ گونه‌اند: یا برادر دینی تو هستند یا همنوع تو از لحاظ انسان بودن»، بنابراین نباید با احدی تعامل حیوان‌گونه و سودجویانه داشت. در نتیجه این نوع نگاه انسان‌دوستانه و برادرانه به دیگران است که هنگام توزیع اولیه منابع و امکانات، همگان رفتاری منصفانه خواهند داشت و شکاف میان دارا و ندار یا کارفرما و کارگر به پایین‌ترین سطح ممکن خواهد رسید.
۲-۱- موحدان و اهل کتاب
«اسلام دستور به قطع رابطه با دیگر ادیان نمی‌دهد، بلکه در شرایط دشوار دستور به تکافل با آنها می‌دهد، چرا که اسلام به بالاتر از اختلافات و تفاوت‌های دینی نگاه می‌کند و افق دید اسلام در سطح انسانیت است». پس از اشتراک با کافران و مشرکان در انسان بودن، نوبت به اشتراک بر سر اعتقاد به خدای یگانه می‌رسد. قرآن کریم هم مسلمانان را دعوت به تعامل و همیاری با اهل کتاب می‌کند و برخی از آنها را به خاطر امانتداری می‌ستاید. حتی ازدواج با زنان اهل کتاب و متکفل شدن امور آنها هم جایز شمرده شده است. (المائده: ۵)
۳-۱- عموم مسلمانان
اسلام تمام مسلمان‌ها را به حکم یک خانواده مىداند و همه را خواهر و برادر یکدیگر خطاب می‌کند؛ آنان نه تنها در لفظ و در شعار که در عمل و تعهدهاى متقابل نیز همه خواهر و برادرند. در حدیثی، راوی از امام صادق علیه‌السلام از نحوه تعامل با غیرشیعیان می‌پرسد و آن حضرت رسیدگی به کارهای آنان از جمله عیادت مریض و حضور در تشیع جنازه را از وظایف شیعیان برمی‌شمارند.
در میان هم‌کیشان، برخی گروه‌ها به دلیل داشتن برخی نیازها یا مشکلات خاص، در تکافل از اولویت و اهمیت بیشتری برخوردارند. مهم‌ترین این گروه‌ها عبارتند از: ایتام، فقرا و مساکین، سائلان و محرومان. دستور اسلام در این زمینه، یاری‌رسانی مستقیم و چهره به چهره به فقراست. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله می‌فرمایند: «صدقه دادن با دست خویش، از مردن در شرایط و اوضاع بد حفظ مىکند و ۷۰ نوع از انواع بلا را برطرف می‌کند و از میان ۲ فک ۷۰ شیطانى جدا مىشود که همگى اقدامکننده به صدقه را به ترک آن فرمان می‌دهند». دلیل تأکید بر صدقه دادن با دست خود، موضوعیت داشتن ارتباط مستقیم در جریان کمک‌رسانی است. مهم‌ترین کارکردهای رسیدگی بلاواسطه به فقرا عبارت است از اینکه اولا بر اثر مقایسه، فرد خیّر با محدود شدن دامنه و گستره خواسته‌ها و تمایلاتش، احساس رضایت و آرامش درباره داشته‌های خود داشته باشد. ثانیا فرد نیازمند را تا سرحد بی‌نیازی یاری می‌رساند. ثالثا بسیاری از نیازهای غیرمادی و عاطفی فرد نیازمند را تأمین می‌کند. رابعا امکان شناسایی نیازمندان واقعی از غیرواقعی و فهم مقدار و نوع نیاز هر فرد نیازمند آسان‌تر می‌شود، همچنین می‌توان از مکان‌ها و زمان‌های خاص رسیدگی به فقرا در اسلام سخن گفت. موسم حج و زیارت مهم‌ترین زمان‌ها و مسجد و حسینیه مهم‌ترین مکان‌های رسیدگی به فقرا محسوب می‌شوند. در نهاد مسجد امام جماعت نقشی محوری و واسط در فقرزدایی ایفا می‌کند. در نتیجه، در محله‌های جامعه اسلامی با محوریت مسجد و امام جماعت، از یک‌سو مومنان آبرومند مشکلات مالی خود را به او انعکاس می‌دهند و از سوی دیگر مومنان متمکن امام جماعت را امین خود قرار می‌دهند و کمک‌های مالی خود را به او می‌سپارند. امام صادق علیه‌السلام می‌فرمایند: «در زمان پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله مسجد، جایگاه استراحت شبانه فقرا بود». مساجد همچنین به مثابه نهاد تعلیم و تربیت دینی و غیررسمی می‌توانند با تعلیم سبک زندگی صحیح به مومنان، از افتادن آنها به دام فقر غیرمادی پیشگیری کنند.
۴-۱- شیعیان
اوج رابطه اخوت و برادری و مسؤولیت‌های متقابل ناشی از آن در تعاملات میان شیعیان مشاهده می‌شود. خلاصه این رابطه را می‌توان در مفهوم «مواسات» فهم کرد. مواسات به معنای شریک و سهیم دانستن کسی با خود در مال و مضایقه نکردن آن از او است. امام علی علیه‌السلام درباره اهمیت مواسات می‌فرمایند: «نظام برادری با هیچ چیزی به اندازه مواسات پایدار نمی‌ماند». در جای دیگری تکافل فردی و مواسات را به‌عنوان ویژگی‌های سامان‌بخش دین یاد میکنند. رفع فقر مادی با کمک‌های بلاعوض کمترین موضوعی است که در این رابطه به آن پرداخته می‌شود.
امام باقر علیه‌السلام فرموده‌اند: «از جمله حقوق مومن بر برادر مومنش این است که گرسنگى او را سیر و پوشاک او را تأمین کند و از گرفتاری نجاتش بخشد و بدهی‌اش را بپردازد و هنگامی‌که بمیرد، سرپرستی خانواده و فرزندانش را عهده‌دار شود».
امام باقر علیه‌السلام از یکی از شیعیان‌شان می‌پرسند: برادرى شما تا این حد رسیده است که یک نفر بیاید و دستش را در جیب برادر دینى خود بکند و آنچه نیاز دارد بردارد و دستش را نگیرند؟ آن فرد گفت: من چنین رسم و آیینى در میان برادران دینى ندیدهام. امام باقر علیه‌السلام فرمودند: پس هنوز به برادرى کامل نرسیدهاید.
* ۲- عراق، تکافل و فقرزدایی
کشور عراق را می‌توان به دلیل ساخت اجتماعی آن نمونه نسبتا موفقی در ارزیابی نقش تکافل در فقرزدایی بررسی کرد. عراق یکی از نمونه‌های بارز کشورهای در حال توسعه است که از چند جهت دچار عقب‌ماندگی و کندی روند توسعه شده است.
عراق از سال ۲۰۰۰ تاکنون درگیر ۲ جنگ مهم بوده است: اول، حمله آمریکا به عراق. عراق رسما ۸ سال در اشغال نیروی‌های آمریکایی بود. طی اشغال عراق از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۱۱ به نقل از پروژه شمارش اجساد عراقی (IBC)114731 غیرنظامی به طرز خشونت‌بار کشته می‌شوند. در خلال این جنگ ضمن نابودی بخش وسیعی از زیرساخت‌های این کشور، بخش قابل توجهی از نخبگان علمی و سرمایه‌های انسانی عراق هم به قتل می‌رسند که ضربه سنگینی به توسعه این کشور وارد می‌شود. در عراق تا سال ۲۰۰۷ سوءتغذیه کودکان به ۲۸ درصد رسید و گزارش‌ها حاکی از آن بود که ۶۰ تا ۷۰ درصد کودکان عراقی دچار مشکلات روانی شده‌اند. دوم، جنگ عراق با داعش. عراق از سال ۲۰۱۴ تاکنون درگیر جنگ با گروه تکفیری – تروریستی داعش است. این جنگ بخش زیادی از سرمایه‌های اقتصادی و انسانی این کشور را نابود کرده است.
نهادهای دولتی در کشور عراق عموما فاسد و بهره‌کش هستند. این کشور در رتبه‌بندی شفافیت و فساد در جایگاه ۱۶۱ در میان ۱۶۷ کشور قرار دارد. تعطیلی پارلمان و تظاهرات عمومی علیه فساد در کشور عراق بارها و بارها تکرار شده است که خود گواهی بر عمق این فاجعه است.
۲-۱- اربعین: نمونه بارز فرهنگ تکافل
مردم کشور عراق با برخورداری از خانواده‌های گسترده و با ابتنا به نظام عشیره‌ای توانسته‌اند به رغم وجود موانع و مشکلات فراوان ناشی از توسعه‌نیافتگی، بر بخش زیادی از آنها فائق آیند. به دلیل وجود لایه‌های تکافل در این نظام، اگر یک فرد دچار فقر و تنگدستی شود، احساس تنهایی نمی‌کند، هر چند دولت آنها فاسد و نهادهایش بهره‌کش باشند.
حضور ۲۲ میلیون زائر از ۸۰ کشور دنیا در ایام اربعین حسینی را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اجتماعات بشر در طول تاریخ یاد کرده‌اند که این جمعیت ۱۰ برابر شرکت‌کنندگان در مراسم حج است. پذیرایی از زائران و اسکان آنها اولا به صورت کاملا مردمی و داوطلبانه و ثانیا به صورت رایگان و بدون هیچ منتی انجام می‌شود. این امر تا حدود زیادی مدیون نظام عشیره‌ای عراق است به طوری که ۷۰۶۰ موکب را در سال ۱۳۹۴ در مسیرهای منتهی به کربلا برای پذیرایی و اسکان زائران به طور کاملا خودجوش راه‌اندازی کردند. موکب‌ها سازمان‌های مردم‌نهادی هستند که متولی برگزاری مراسم عزاداری مذهبی هستند و در ایام اربعین در مسیرهای منتهی به کربلا به ارائه انواع خدمات رفاهی، بهداشتی، غذایی، واکس زدن کفش‌ها، ماساژ بدن و پا‌ها، تعمیر وسایل و دیگر موارد می‌پردازند. اعتقاد به فضیلت بسیار زیاد زیارت امام حسین علیه‌السلام بویژه در اربعین و جایگاه زائران آن حضرت باعث رقابت هرچه بیشتر و بهتر صاحبان موکب‌های مختلف و ارائه‌دهندگان خدمات برای جلب نظر زائران شده است. در این مراسم افراد از هر جنس، سن، نژاد، ملیت و حتی دین و مذهب با گرایش‌های گوناگون فکری، فرهنگی، مذهبی و سیاسی حضور دارند. حتی برخی افراد دارای معلولیت جسمی، با ویلچر و عصا در این آیین شرکت میکنند.
این زائران به طور متوسط و در مجموع حدودا ۷ روز را به پیاده‌روی و اقامت در کربلا و مسیرهای منتهی به آن سپری میکنند. هر چند آمار دقیقی درباره هزینه‌هایی که مردم در این مراسم متکفل می‌شوند وجود ندارد ولی با در نظر گرفتن تعداد زوار و وضعیت پذیرایی، می‌توان درباره هزینه‌ها تخمین زد که قاعدتاً هیچ دولتی به‌تنهایی قادر به اداره و تأمین امکانات کافی برای این اجتماع عظیم بشری نیست. تخصیص امکانات و مزایا نه بر اساس میزان دارایی‌های افراد، بلکه بر اساس اتصاف افراد به صفت زائر انجام می‌شود، لذا فقیرترین افراد و غیرمسلمانان هم در این راهپیمایی شرکت میکنند.
این نوع از رابطه میان افراد در ایام اربعین حسینی در کشور عراق مصداقی عینی از تکافل محسوب می‌شود. با گسترش این فرهنگ به باقی مکان‌ها و زمان‌ها می‌توانیم شاهد نوع جدیدی از تعاملات و مناسبات غیرپولی میان افراد باشیم که در آن فقیری وجود نداشته باشد.
شکل‌گیری این نوع مناسبات و تسری آن به دیگر ایام و امکنه، نویدبخش ظهور آن دولت کریمه‌ای است که در آن هیچ فقیری یافت نمی‌شود؛ دولتی که در آن به جای فقرا، ثروتمندان آواره کوچه‌ها و خیابان‌ها برای پیدا کردن یک فقیر هستند تا واجبات مالی خود را به او پرداخت کنند.
پژوهشگر علوم سیاسی *
******
بیش از ۲۲ میلیون دلداده اباعبدالله الحسین(ع) در مراسم اربعین امسال شرکت کردند
حضور بی‌سابقه ۴ میلیون و ۱۹۶ هزار نفر از ایران در اربعین
گروه سیاسی: مراسم اربعین ۱۴۰۲ با حضور گسترده و باشکوه‌تری نسبت به سال‌های قبل برگزار شد.
بنابر اعلام رسمی عتبه حضرت عباس(ع)، ۲۲ میلیون و ۱۹ هزار و ۱۴۶ زائر در مراسم اربعین سال ۱۴۴۵ شرکت کردند. این تعداد مربوط به کسانی است که از یکم صفر تا ساعت ۱۲ ظهر بیستم صفر از ۴ ورودی اصلی بغداد، نجف، بابل و حسینیه به کربلا وارد شده‌اند. البته به این آمار باید تعداد زائرانی را که پس از این ساعت یا بعد از اربعین به زیارت عتبات عالیات مشرف شدند نیز اضافه کرد. این در حالی است که در مراسم اربعین سال قبل نزدیک به ۲۱ میلیون نفر شرکت کرده بودند و امسال شاهد افزایش یک میلیون نفری شرکت‌کنندگان در مراسم اربعین نسبت به سال گذشته بودیم.
اما نکته جالب توجه در ارتباط با مراسم اربعین ۱۴۰۲، حضور چشمگیر زائران ایرانی است که نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی داشته است.
سال گذشته در حالی که نخستین سال پس از شیوع و همه‌گیری بیماری کرونا بود، ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از مردم ایران برای حضور در مراسم اربعین، به عتبات عالیات مشرف شدند. این درحالی است که امسال بیش از ۴ میلیون نفر از مردم ایران با گذر از مرزها، خود را به عتبات عالیات رسانده بودند. در همین رابطه، فرماندهی کل فراجا و ستاد برگزاری اربعین اعلام کردند ۴ میلیون و ۱۹۶ هزار نفر از مردم ایران برای شرکت در اربعین حسینی، از مرزهای ششگانه کشورمان وارد عراق شدند.
* حضور معنادار
حضور مردم ایران در اربعین امسال در حالی افزایش یک میلیون نفری داشته که در طول ماه‌های گذشته جریان ضدایرانی به دنبال اثبات دین گریزی جامعه ایرانی بود. با آغاز اغتشاشات پاییز سال قبل که به بهانه فوت مهسا امینی در کشور به راه افتاد، مقوله «دین» در کنار مفاهیم ملی، آماج حملات جریان ترور و آشوب بود، به طوری که این جریان حمله به مساجد، حوزه‌های علمیه و اماکن مذهبی را در دستور کار خود قرار داده بود که ۲ حمله تروریستی داعش به حرم مطهر شاهچراغ(ع) در شیراز و شهادت تعدادی از مردم ایران، مصداق بارز آن به شمار می‌رود. در کنار این حملات تروریستی، جامعه شاهد تلاش جریان رسانه‌ای ضدایرانی برای اثبات ادعای بی‌اساس دین‌زدگی مردم ایران بودیم که با ایجاد کمپین‌های رقص و اهانت به مراسم عزاداری اهل بیت(ع) در این مسیر حرکت می‌کردند.
در روزهای آغازین سفر مردم ایران به عراق برای شرکت در مراسم اربعین نیز شاهد تلاش رسانه‌های وابسته به غرب، برای به حاشیه کشاندن حضور باشکوه مردم ایران در عتبات عالیات بودیم. تولید اخبار کذب و سعی در ایجاد بدبینی و افتراق در میان ایرانی‌ها و عراقی‌ها از جمله اقدامات جریان رسانه‌ای آشوب برای نیل به این هدف بود.
همچنین تخریب حضور زائران در عتبات عالیات و متهم کردن جمهوری اسلامی به اینکه تمام سرمایه کشور را برای ترغیب مردم به حضور در اربعین حسینی به کار برده، از دیگر کارویژه‌های جریان رسانه‌های آشوب بود که در روزهای گذشته مشاهده شد.
با این حال، مردم ایران بدون توجه به دست و پا زدن‌های آشوب‌طلبان و ایران‌ستیزان، با حضور پرشور خود در مراسم اربعین ۱۴۰۲، آن هم با تمام سختی‌ها و موانعی مثل گرمای هوا که در انتظارشان بود، رشته‌های جریان اغتشاشگر زن، زندگی، آزادی را پنبه کردند.
البته حضور ۲۲ میلیون نفری عاشقان امام حسین در مراسم اربعین که بیش از ۴ میلیون نفر از آنها را مردم ایران تشکیل می‌دادند، به مذاق شبکه‌های رسانه‌ای ضدانقلاب خوش نیامد. در همین رابطه شبکه ضدایرانی اینترنشنال در ادعایی مضحک که نشان از عمق کینه‌توزی‌اش نسبت به جمهوری اسلامی داشت، مدعی شد دلیل اصلی برگزاری باشکوه مراسم اربعین حسینی، حضور آمریکایی‌ها در عراق بوده است!
* عوامل اصلی برگزاری باشکوه اربعین ۱۴۰۲
بدون شک افزایش همکاری ایران و عراق در تسهیل حضور زائران ایرانی در مراسم اربعین امسال از جمله عوامل اصلی حضور گسترده مردم ایران در عتبات عالیات بود. در همین رابطه می‌توان به افزایش گیت‌های خروج از ایران و ورود به عراق اشاره کرد که نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شده بود. علاوه بر این، کشور عراق نیز نسبت به سال‌های قبل، تمهیدات مناسبی برای جابه‌جایی زوار ایرانی از مبدا مرزها به عتبات عالیات اندیشیده بود؛ چنانکه زائران ایرانی برخلاف سال‌های قبل، با مشکل کمبود وسایل حملونقل در آن سوی مرزها مواجه نبودند.
در این میان تمهیدات ویژه‌ای که دولت سیزدهم برای تسهیل سفر زائران ایرانی به عراق به کار بسته بود، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.
اعزام زائران اربعین حسینی از ابتدای ماه صفر (۲۷ مرداد) به عتبات عالیات آغاز شد و ستاد مرکزی اربعین برای برنامه‌ریزی این راهپیمایی حماسی تا پایان مردادماه، حدود ۱۲۰ جلسه تشکیل داد تا زائران حسینی برخلاف سال‌های گذشته با مشکلاتی همچون تامین ارز، حملونقل، اخلال در تماس‌ها و کُندی یا قطعی اینترنت، معطلی و تراکم جمعیت در مرزها و مصایبی چون تامین آب آشامیدنی و… مواجه نشوند.
در سال‌های گذشته، زائران اربعین برای تهیه ارز مجبور بودند به دلیل عرضه نشدن دینار در صرافی‌ها، دلار بخرند و سپس آن را در عراق تبدیل به دینار کنند که این موضوع، سبب افزایش قیمت دلار در بازار می‌شد، امسال اما با وجود خروج ۴ میلیون نفر از کشور، بانک مرکزی با تدابیری از جمله تزریق دینار به ۶ بانک توانست عرضه ارز مورد نیاز زائران را کنترل و از نوسانات در بازار و سرگردانی مردم جلوگیری کند.
از سوی دیگر به‌منظور تسهیل و تسریع حملونقل زائران، ستاد مرکزی اربعین در نشستی با حضور محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور، تشکیل قرارگاه ویژه‌ای برای تأمین اتوبوس و ناوگان حملونقل عمومی را که از دغدغه‌های جدی رئیس‌جمهور در ۲ سال گذشته بود و مکرر در جلسات هیات دولت در این باره بر فراهم کردن زمینه‌های زیارت آسان و ارزان تأکید داشت، تصویب کرد. ستاد مرکزی اربعین با در نظر گرفتن تعداد زیادی اتوبوس درون‌شهری و برون‌شهری برای جابه‌جایی مسافران به سمت مرزها و بازگشت آنها، تردد را تسهیل کرد.
در این راستا برای ایمنی مسیر و کاهش تلفات جاده‌ای بیش از ۱۰۰ کیلومتر جاده دوبانده در استان کرمانشاه دوباره آسفالت شد، حدود ۷۰۰ دستگاه اتوبوس ایرانی هم برای جابه‌جایی زائران و بازگرداندن آنها به مرز در خاک عراق به‌خصوص کربلای معلی مستقر شد و در کنار بهره‌گیری از ظرفیت مسیر ریلی و قطار، تاکسی‌های اینترنتی هم به کمک آمدند و با تمام ظرفیت خودشان در جابه‌جایی زوار اربعین مساعدت و همراهی کردند.
از دیگر تدابیر ستاد مرکزی اربعین برای تسهیل تردد با توجه به افزایش تعداد زائران اربعینی عتبات عالیات، فراهم کردن زمینه سفر زوار با خودروهای شخصی خودشان بود. سال‌های گذشته زائران که با خودروی شخصی به مرزها رفتند، مجبور بودند ماشین‌های خود را در اماکن نامناسب زیر نور آفتاب و بدون حفاظ و سرپناه رها کنند و هنگام برگشت با مواردی چون تخریب خودروها مواجه می‌شدند. ستاد اربعین برای رفع نگرانی و ترغیب بیشتر زائران به استفاده از خودروی شخصی در اربعین امسال، ۷۸۶ هکتار زمین با ظرفیت پارک ۴۹۷ هزار خودرو به عنوان پارکینگ در پایانه‌های مرزی ۶ استان در نظر گرفت که نقش بسیار مؤثری در حل معضل کمبود پارکینگ و حفاظت از وسائل شخصی مردم داشت.
در اقدامی دیگر، برای جلوگیری از توقف طولانی‌مدت زوار در پایانه‌های مرزی، گیت‌های ورود و خروج توسعه یافت و با اضافه شدن ۱۷۸ گیت، در مجموع ۵۰۴ گیت تدارک دیده شد و طرف عراقی هم ظرفیت خود را توسعه داد و آنها را در تناسب با گیت‌های ایران قرار داد که در نتیجه با افزایش ۵۰ درصدی این در‌ها، سرعت و سهولت تردد زائران سرور و سالار شهیدان نیز افزایش یافت.
تمهیدات ویژه فراجا در صدور و چاپ گذرنامه، بویژه گذرنامه‌های زیارتی که با هزینه‌ای بسیار کمتر از گذرنامه‌های عادی انجام می‌شد و در مدت زمانی کوتاه به دست مردم می‌رسید را نیز باید به موارد بالا اضافه کرد که باعث حضور زائران بیشتری در عتبات عالیات شد.
* قدردانی امیرعبداللهیان از میهمان‌نوازی دولت و ملت عراق در اربعین
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه روز سه‌شنبه هفته گذشته در گفت وگوی تلفنی با فواد حسین وزیر خارجه عراق از مساعدت، حسن استقبال و میهمان‌نوازی دولت و ملت عراق در برگزاری شکوهمند رویداد عظیم اربعین تشکر و قدردانی کرد. وزیر امور خارجه در این تماس تلفنی با اشاره به اهمیت اربعین نزد محبان و پیروان امام حسین(ع) و آزادگان جهان، مدیریت شایسته دولت و حسن میهمان‌نوازی مردم عراق در برگزاری تجمع میلیونی زائرین از کشورهای مختلف را نشانه‌ای از اقتدار و ثبات در کشور دوست و برادر عراق برشمرد.
وزرای خارجه جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عراق همچنین در خلال این تماس تلفنی مناسبات در حوزه‌های مختلف را مورد گفت‌وگو قرار دادند و بر تداوم همکاری‌ها و استمرار رایزنی در زمینه‌های مختلف تاکید کردند.
* تقدیر سرلشکر باقری از نیروهای مسلح و حشدالشعبی عراق بابت تأمین امنیت اربعین
سرلشکر باقری، رئیس ستادکل نیروهای مسلح در پیام‌های جداگانه‌ای از نیروهای مسلح و حشدالشعبی عراق بابت تامین امنیت مراسم اربعین تقدیر کرد.
******
میلیون‌ها نفر در سراسر ایران آیین جاماندگان حسینی را برگزار کردند
راهپیمایی میلیونی در تهران
تشرف به کربلا با پای پیاده در قالب «سفر اربعین» ۱۰ سالی می‌شود بین ایرانیان عاشق اباعبدالله (ع) مرسوم شده است و مردم عراق هم در ۲ دهه گذشته و بعد از سرنگونی حکومت بعث به جهانیان ثابت کرده‌اند در کنار دیگر محبان و شیعیان اهلبیت (ع) از کشورهای مختلف، مراسم اربعین حسینی را باشکوهتر از سال قبل اجرا میکنند اما در این میان هستند کسانی که به دلایلی شخصی، فرصت حضور در این اجتماع بزرگ شیعیان در کربلای حسینی را نمی‌یابند، بر این اساس چند سال است با برگزاری پیاده‌روی جاماندگان حسینی در کشور، تلاش شده عاشقان حسین(ع) و این فیض عظیم معنوی نیز فرصت دلدادگی و معنویت و همبستگی خود را در قالبی دیگر به نمایش بگذارند.
روز اربعین امسال مراسم جاماندگان حسینی هر چه باشکوهتر در سراسر ایران برگزار شد؛ کسانی که مدت‌هاست دل در گرو امام حسین (ع) داشتند اما جامانده همایش اربعین شدند. هر چند انبوه عاشقان شهید عاشورا امسال بیش از همیشه و سال‌ها به میعادگاه اربعین شتافتند اما بسیاری از زیارت نرفته‌ها از راه دور، دل‌های خود را راهی کربلا کردند؛ هر فرد به گونه‌ای یکی با ماشین و یکی هم پیاده و قدم‌زنان به یاد همایش پیاده‌روی اربعین. ساعت ۹ صبح اربعین خیابان‌ها شاهد حضور گروه‌های مردمی از کودکان خردسال، نوجوانان، جوانان تا میانسالان بود. برخی‌ها سجاده به دست و بعضی‌ها هم کتاب دعای زیارت اربعین به دست آمدند؛ ارادتمندان امام حسین (ع) از راه دور سلام و ارادت خود را به مولای‌شان ابراز کردند.
بغض در گلو و اشک در چشم، حکایت جاماندگان حسینی است. جاماندگان از مسیر عاشقی اما هم‌نوا با زائران امام حسین(ع) آمدند تا ثابت کنند خون ریخته شده حسین تا قیامت تازه و درد متحمل شده بر اولادش انکار‌ناپذیر است.
روز اربعین در جای جای کشور طریقه‌الحسین بود؛ صحنه‌هایی از ارادت عاشقان جامانده از قافله اربعین، از شمال ایران گرفته تا روستاهای مرزی. خدایا ثابت و استوار بدار این قدم‌ها را؛ در این روز بعضی‌ها در خانه و برخی در امامزادگان از راه دور هم‌نوا با زینب کبری (س) زیارت اربعین را زمزمه کردند.
* حضور پرشور مردم پایتخت در پیاده‌روی جاماندگان اربعین
مراسم آیینی پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی در تهران با حضور پرشور مردم و عاشقان اباعبدالله(ع) برگزار شد. همزمان با اربعین حسینی، مراسم آیینی پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی در پایتخت جهان اسلام، تهران با حضور پرشور مردم و عاشقان اباعبدالله(ع) چهارشنبه ۱۵ شهریور برگزار شد. این مراسم از ساعت ۶ صبح از میدان امام حسین(ع) با قرائت زیارت اربعین آغاز شد. جاماندگان قافله عشق بعد از قرائت زیارت اربعین، در این آیین نمادین به تأسی از روایت امام هادی(ع) که ثواب زیارت حضرت عبدالعظیم(ع) را برابر با زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) بیان کرده‌اند، راهی شهرری شدند و در آستان مقدس سیدالکریم دل‌ها را روانه بین‌الحرمین کردند. همچنین در این مراسم مردمی، علاوه بر جاماندگان، زائرانی که طی روزهای گذشته به کربلا مشرف شده اما در در روز اربعین امکان حضور در حرم اباعبدالله(ع) را نداشند نیز شرکت کردند. حضور پرشور نوجوانان و جوانان دهه هشتادی و نودی در این مسیر عشق، یکی از نکات برجسته و قابل توجه بود؛ نوجوانانی که به تأسی از حضرت قاسم بن‌الحسن(ع) و حضرت علی‌اکبر(ع) با حضور در این مراسم، تمرین دلدادگی به حسین(ع) کردند. مسؤولان نیز دوشادوش مردم در این مراسم آیینی شرکت کردند.
* حضور موکب‌ها در مسیر پیاده‌روی جاماندگان
عده‌ای از دلدادگان حسین(ع) با پذیرایی از عاشقان اهل بیت(ع)، خاطره پیاده‌روی در مسیر نجف به کربلا را زنده کردند.
عاشقان حسینی در راهپیمایی جاماندگان اربعین هنگام فرارسیدن وقت نماز ظهر، این فریضه را به صورت جماعت برپا کردند و در زمان اقامه نماز، تمام دسته‌های عزاداری صدای مداحی و باندهای خود را خاموش کردند تا نماز اول وقت اقامه شود.
علاوه برتهران جاماندگان سفر عشق، در دارالمومنین همدان برای ابراز ارادت خود، به نیابت از مسیر نجف تا کربلا و به یاد اسارت خاندان عصمت و طهارت، در میدان امام خمینی(ره) این شهر تجمع و تا امامزاده عبدالله با پای پیاده حرکت کردند. مواکب برای عزاداران حسینی برپا بود و دسته‌های سینه‌زنی خالصانه به ارباب بی‌کفن ابراز ارادت کردند. همزمان با سراسر کشور، اهالی مومن و عاشورایی از گوشه و کنار استان هرمزگان نیز در شهرستان‌ها و بخش‌های مختلف آیین جاماندگان پیاده‌روی اربعین حسینی را برگزار کردند. در بندرعباس مردم از مسیر آستان مقدس حضرت سیدمظفر تا مصلای این شهر اقدام به برگزاری این پیاده‌روی کردند. همچنین در جای جای مازندران در تمام شهرها و روستاهای این استان نوای «لبیک یا حسین» طنین‌انداز شد و هم‌نوا با زینب کبری و کاروان غم‌دیده کربلایی، مردم بر سر و سینه زدند. در اراک نیز امسال همانند سنوات گذشته جاماندگان اربعین حسینی فاصله ۱۲ کیلومتری اراک تا آستان مقدس امامزاده محمد عابد(ع) در روستای مشهد میقان را پیاده طی کردند تا ارادت خود به خاندان اهل بیت(ع) را به نمایش بگذارند. مراسم پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی در قزوین نیز همراه با قرائت زیارت اربعین و خدمت‌رسانی مواکب حسینی و سخنرانی از ساعت ۹ صبح تا نماز ظهر و عصر از میدان میرعماد به سمت امامزاده حسین (ع) برگزار شد.
اجتماع بزرگ «به تو از دور سلام» روز اربعین با حضور اقشار مختلف مردم در کرمانشاه نیز برگزار شد. اجتماع جاماندگان اربعین همزمان با اربعین حسینی از میدان آزادی تا گلزار شهدا برگزار شد و موکب‌های اربعین در مسیر حرکت حضور داشتند. قرائت زیارت عاشورا و مداحی از برنامه‌های این مراسم بود و عزاداران در پایان مراسم مهمان سفره اهلبیت(ع) شدند.
در استان چهارمحال‌وبختیاری نیز مراسم پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی در ۴۲ نقطه شهری و روستایی این استان با حضور خیل عظیم مردم برگزار شد. در میان راه مواکبی بودند که با پذیرایی از مردم، یاد پیاده‌روی و مواکب «مشایه» را در دل دلدادگان حسینی زنده می‌کردند تا مرهمی بر دل‌های جاماندگان باشد. همچنین مراسم پیاده‌روی جاماندگان اربعین حسینی امسال در ۳۰ نقطه از استان سمنان شامل ۲۰ نقطه شهری و ۱۰ نقطه روستایی برگزار شد. علاوه بر این مصادف با اربعین اباعبد‌الله‌الحسین(ع) مردم شهر کرج به یاد واقعه کربلا و مصائبی که برای امام حسین(ع) و اهل بیت ایشان رخ داده بود، مسیر ۱۰ کیلومتری از آستان امامزاده حسن(ع) تا امامزاده محمد(ع) واقع در حصارک کرج را با پای پیاده طی کردند. امسال نیز همانند سنوات گذشته آیین راهپیمایی جاماندگان اربعین حسینی همزمان با اربعین سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) با حضور عاشقان دلباخته آن حضرت در شیراز برگزار شد و مردم شهیدپرور شیراز که هنوز عزادار شهدای ترور حرم مطهر شاهچراغ(ع) هستند، در میدان امام حسین(ع) ارادات خود را به خاندان عصمت و طهارت نشان دادند.
در اصفهان نیز روز اربعین دل‌ها کربلایی بود. زن و مرد، پیر و جوان، کودک و خردسال راهی خیابان‌ها شدند تا شاید بتوانند با پای دل، روانه بین‌الحرمین شوند و زیارت اربعینی به نام آنها ثبت شود.
از ابتدای مسیر، جمعیت سرشار جاماندگان اربعین نقطه نقطه خیابان را پر کردند و به سمت گلستان شهدای اصفهان سرازیر شدند؛ از پدر و مادر جوانی که تنها فرزند خود را در کالسکه گذاشته بودند تا خانواده پرجمعیتی که با بچه‌های قد و نیم قد در راهپیمایی شرکت کرده بودند، همه به شوق اباعبدالله در این مراسم حضور یافتند. در مشهد نیز جاماندگان اربعین با قدم‌هایی شمرده راهی حرم مطهر شدند. حرم رضوی حال و هوای متفاوتی داشت و در روز اربعین همانند سال‌های گذشته دسته‌های عزاداری و دلدادگان حسینی در میدان ۱۵ خرداد گرد هم آمدند و با پای پیاده به سمت بارگاه شمس‌الشموس، به راه افتادند و اربعین سالار و سرور شهیدان را برپا کردند و از کنار مضجع شریف رضوی، ارادت خود را به امام حسین (ع) و یاران شهیدش نشان دادند.
* حضور رئیس‌جمهور در پیاده‌روی جاماندگان اربعین در بیرجند
همچنین صبح روز اربعین اکثر مردم خراسان جنوبی برای عزاداری در روز اربعین به راهپیمایی جاماندگان و دلدادگان حسینی پیوستند. در بیرجند این مراسم از میدان آزادی آغاز شد و تا آستان شهدای باقریه ادامه داشت. حجت‌الاسلام‌والمسلمین رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان که در سفری غیررسمی به خراسان جنوبی سفر کرده بود میهمان و سخنران این مراسم بود.
ارسال دیدگاه
مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : 0